Ekonomi dünyası: Büyük yıkım, büyük acı…
Büyük bir felaket yaşıyoruz. Büyük acı, büyük keder… Sınav içindeyiz, hepimiz…
Depremde yakınlarını kaybeden herkese başsağlığı diliyoruz.
Ülke çapında olağanüstü bir işbirliği ve dayanışmaya tanık oluyoruz. Devletten insanların gösterdiği hassasiyeti en gerekli zamanda göremedik. Ordu, AFAD, Kızılay çok geç kaldı.
Özellikle gençler gece gündüz yardıma koşuyor. Herkes elinden geleni yapmaya çalışıyor. Ne yazık ki, bazıları yardım kutularına kendi etiketlerini yerleştirmekte zorlanıyor.
Aslında bunlar doğayla uyum içinde yaşamamamızın sonuçları.
Doğa bizi bir kez daha uyardı. Para ve çıkar için doğaya söz geçirmeye çalışanlara bir kez daha “kendinize gelin” dedi.
DOĞA ‘YUMUŞAK MİMİNE İNŞA ETMEYİN, VURMA BENİM’ DİYOR
Bir doktor arkadaşımın dediği gibi tabiat “yumuşak karnıma bina yapma, tarım arazisine, alüvyonlu toprağa bina yapma, canımı yakma” der. “Tepeleri, kayalıkları, benim sert zemini kazıp inşa edebilirsiniz ama yumuşak zeminimi kazıp incinmeyin, yoksa intikamımı alırım” diyor. Evet, Anadolu’daki hemen hemen tüm eski şehirler ve kasabalar, zirvelerde kayalık zemin üzerindedir.
Ne yazık ki hiç dinlemiyoruz, doğayı incitiyoruz ve bu bizi çok incitiyor.
ZAYIF İNŞAAT TEKNİKLERİ VE İmar afları NEDENİYLE CANLARIN HAYATININ EN ÖNEMLİ SORUMLUSU…
Yabancı basına bakıyorum. BBC, Guardian, Los Angeles Times..
Evet büyük bir deprem yaşadık ama can kaybı, binaların sandviç gibi çökmesi, yeni yapılan apartmanların çökmesi hepsi çok yetersiz inşaat tekniklerinden kaynaklanıyor.
Depremlerde yıkılan üç binanın incelenmesi BBC, Türkiye’de daha önce yaşanan afetlerin ardından yapılan düzenlemelerle binaların bu büyüklükteki depremlere dayanabilmesi gerektiğini ancak yapı güvenlik standartlarında acil sorunların olduğunu vurguluyor.
Uzmanlara göre, düzgün inşa edilmiş binaların bu şiddetli depremlere rağmen ayakta kalabilmesi gerektiğinin vurgulanması. BBC University College London’da acil durum planlaması ve yönetimi profesörü. Dr. yeni binalarda standartlar” diyor David Alexander.
BBC 1960’lı yıllardan bu yana devam eden sayısız imar afları ve sonuncusu 2018’de yaşanan olumsuzluklara da dikkat çeken Bakan, büyük bir imar affının Meclis gündeminde olduğunu vurguluyor. İki rakam vereyim; BBCİzmir’de 672 bin, güneyde ise 75 bin binanın son imar aflarından yararlandığını vurguluyor.
YETERSİZ ÇELİK KULLANIMI BİNALARIN SOĞUK OLMASINA NEDEN OLUR
Los Angeles zamanları gazete, bu kadar can kaybının tek sebebi; yapı sallandığında betonun kırılgan hale gelmesine ve sütunlarından patlamasına izin veren yetersiz bir çelik destek çubukları konfigürasyonuna sahip sünek. Deprem anında mukavemetinden fazla bir şey kaybetmeden inelastik davranış sergileyerek deprem enerjisinin sönümlenmesini gerçekleştirir.) beton olmayan binaları ifade eder.
İnşaat mühendisliği firması Miyamoto International gazeteye verdiği demeçte, “Bölgedeki apartmanlar çoğunlukla kırılgan betondan yapılmıştır ve depremlerden sallanmaya karşı son derece savunmasızdır.”
İKİ ÖNEMLİ GRAFİK; ÇELİK KOLONLARDA NASIL KULLANILIYOR?
Los Angeles zamanları, Aşağıda betonarme kolonların nasıl olması gerektiğine dair çok değerli bir grafiği de içermektedir. Gevrek beton kolonlarda çok az çeliğin sarsıntı altında betondan ayrılmaya neden olacağını, betonarme kolonlarda ise çeliğin diğerlerinden daha fazla olduğunu ve yukarıdan aşağıya doğru arttığını belirtiyor.
Bir başka değerli detay da çelik düzenlemenin tasarımıyla ilgili. Aşağıda görüldüğü gibi, zayıf bir çelik tasarımda, çelik destek konfigürasyonu sarsıntı sırasında kolayca bükülebilir. Daha güçlü çelik tasarımda, kolonu çerçeveleyen çelik tasarımın içine dikey çelik çubuklar ve ikinci bir çerçeve eklenir ve çeliğin yerinde kalması için uçları yaklaşık 135 derece bükülür.
BİR BİNADA NE KADAR ÇOK ÇELİK DESTEK VARSA, DEPREM’E MÜDAHALE YETERLİDİR
Amerika Birleşik Devletleri’nde bağımsız, kar amacı gütmeyen bir medya kuruluşu Nepal Rupisi “Neden bu kadar çok bina yıkıldı?” diye soruyor ve California Üniversitesi mühendislik profesörü Jonathan Stewart, “Türkiye’de yaklaşık üç kattan daha yüksek binalar için olağan inşaat tekniği betonarme kullanmaktır. Kolonlar ve kirişler çoğunlukla betondur. Ve bu çerçevelerin içinde, sarsıntı başladığında çok çabuk bozulan bir tür duvar dolgu bloğu var” diyor.
Dünya Bankası’nda kıdemli bir afet risk yönetimi uzmanı olan Alanna Simpson, bir binadaki çelik ve beton türlerinin miktarının, hala ayakta olan yapılar ile harabe yapılar arasındaki farkı yarattığını söyledi. “Ne kadar çok çelik destek varsa, muhtemelen o kadar iyi tepki verecektir.”
KART GİBİ YIKAN ÇOK KATLI BİNALAR DEPREME DAYANIKLI TASARIM ÖZELLİKLERİNE SAHİPTİR DEĞİLDİR
MuhafızAfet modelleme şirketi Temblor’un başkanı Ross Stein gazetesi, “Bir numaralı faktör bina kalitesidir. Bu, diğer her şeyin önüne geçer. Bina kalitesi, bina yönetmeliği ve onun uygulanması tarafından kontrol edilir.”
Bournemouth Üniversitesi Afet Yönetim Merkezi’nde jeolog ve afet yönetimi uzmanı olan Henry Bang şöyle diyor: “Yıkılanlar muhtemelen daha zayıf inşaat malzemeleriyle inşa edilmiş çok eski binalar. Bir iskambil destesi gibi çöken çok katlı binalar da inşa edilmemişti. darbeye dayanıklı tasarım özellikleriyle.”
